ေဆာင္းဒါး ရက္ကန္းေက်ာင္းသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ ပထမဆုံး တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေသာ ရကၠန္းေက်ာင္း ျဖစ္သည္။ အမရပူရၿမိဳ႕(ေတာင္ၿမိဳ႕)ရွိ စစ္ကိုင္း-မႏၲေလးလမ္းမ ေပၚတြင္ တည္ရွိသည္။
သမိုင္းေၾကာင္း
ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ လြန္းပ်ံ စက္ရက္ကန္းမ်ား ေရာက္ရွိလာပုံကို အနည္းငယ္ ေဖာ္ျပလိုသည္မွာ ၁၈၉၀ ျပည့္ႏွစ္က အိုင္စီအက္စ္ အရာရွိ မစၥတာ ဘာကဲလ္သည္ အဂၤလန္နိုင္ငံမွ လြန္းပ်ံရက္ကန္း ပညာအတတ္ တတ္ကၽြမ္းသူ မစၥတာ ဘင္တန္ကို ေခၚယူၿပီး ျမန္မာျပည္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္ စတင္ သင္ၾကားေစသည္။ မစၥတာဘင္တန္ကို ၾကည့္ျမင္တိုင္ ကရင္ႏွစ္ခ်င္းသာသနာျပဳအသင္းတြင္ ရက္ကန္းနည္းျပဆရာအျဖစ္ ခန႔္ထားလိုက္သည္။ ထိုအသင္းမ်ားက လြန္းပ်ံရက္ကန္းပညာကို ေက်းလက္ေတာရြာမ်ားသို႔ တဆင့္ သင္ေပးသည္။ ရက္ကန္းဆရာ မစၥတာဘင္တန္ ကြယ္လြန္ေသာအခါ ရက္ကန္းပညာကို ဂ႐ုတစိုက္ မရွိေတာ့ေပ။
သကၠရာဇ္ ၁၂၇၂-ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ျမန္မာျပည္ တရားဌာနမင္းႀကီး ျဖစ္သူ မစၥတာေဆာင္းဒါးသည္ လြန္းပ်ံရက္ကန္းပညာကို ထပ္မံအသက္သြင္း ျပန္ေလသည္။ အဂၤလန္ျပည္မွ လြန္းပ်ံတစ္ခု မွာယူ၍ ထိုလြန္းပ်ံႏွင့္ ရက္လုပ္နိုင္ေသာ ရက္ကန္းစင္မ်ားကို စီမံျပဳလုပ္သည္။ ၁၂၇၄-ခုႏွစ္တြင္ အမရပူရၿမိဳ႕တြင္ လြန္းပ်ံရက္ကန္းမ်ား ေအာင္ျမင္စြာ ေပၚထြန္းလာသည္။ သမဝါယမ ဝန္ေထာက္မင္း ဦးေမာင္ေမာင္ျပားႏွင့္ အဖြဲ႕သားတို႔၏ လႈံ႔ေဆာ္မႈေၾကာင့္ ၁၂၇၆-ခုႏွစ္တြင္ မင္းႀကီးေဆာင္းဒါး၏ အမည္ကို ယူၿပီး `ေဆာင္းဒါးရက္ကန္းေက်ာင္း´တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
၁၉၂၁-ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ျမန္မာရက္ကန္း ပညာသည္ ဦးေရ ၁၄၁၅၁၉ မၽွရွိ၍ ရက္လုပ္ေသာ ခ်ည္ခင္ႏွင့္ ပိုးခင္မ်ားမွာ ေပါင္ခ်ိန္ သိန္း ၁၀ဝ မၽွရွိသည္။ ရက္လုပ္ၿပီးေသာ အထည္ကိုက္ေပါင္း ၄-ကုေဋ၊ အထည္တန္ဘိုး ၁-ကုေဋ မၽွပင္ ရွိေလသည္။ ရက္လုပ္ေသာ ပိုးရိုင္းမ်ား တစ္ႏွစ္အတြင္း ေပါင္ခ်ိန္ ၄-သိန္း ရက္လုပ္ၿပီး ပိုးထည္သန႔္သန႔္ ကိုက္ေပါင္း ၁၅ သိန္း၊ တန္ဘိုး၃၅-သိန္း မၽွျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ရက္ကန္းမွ ထြက္သည့္ ခ်ည္ခင္ပိုးထည္ ပစၥည္းတန္ဖိုးမွာ စုစုေပါင္း ၁၃၅-သိန္းမၽွ ရဘူးေၾကာင္း ေဆာင္းဒါးရက္ကန္းေက်ာင္းအုပ္ႀကီး အန္ဘီမန္ဒီ၏ အစီရင္ခံစာအရ သိရသည္။
Comments
Post a Comment